Leer

Leer

Stadhuis, Rathausstraße Leer. Bahnhofsring 26789 Leer

Er vallen in Leer in de laatste weken van de oorlog nog veel slachtoffers. Vijf Groningse verzetshelden vallen in handen van de Beul van Emsland en worden in de laatste fase van de oorlog geëxecuteerd. Vlak na de executie bereiken een Canadese en Poolse divisie Leer. Terwijl Bergen-Belsen op dat moment al is bevrijd en grote delen van Nederland al hun vrijheid vieren, hebben de Duitse strijdkrachten het hier nog niet opgegeven. Hier wacht ze een zwarte strijd langs de Eems Het getij van de Eems en haperende voertuigen maken het een zwaar gevecht. Waarbij er soldaten sneuvelen en verdrinken. Zie onder Bronnen: de link 'Drama op de Eems'

Er vallen in Leer in de laatste weken van de oorlog nog veel slachtoffers. Op 21 april 1945 is een groot deel van Groningen al bevrijd door de Canadezen. De vijf Groningers: Kornelis Fielstra, Johan Kok, vader en zoon Magermans en Johannes Verbiest worden in opdracht van de Binnenlandse Strijdkrachten in buitgemaakte Duitse voertuigen naar de grens bij Nieuweschans gestuurd. In het grensgebied moesten ze Groningers oppikken die in slechte conditie terugkwamen van de verplichte Arbeidseinsatz. Zo ver is het helaas nooit gekomen. Het vijftal werd vlakbij de grens opgepakt op verdenking van spionage en ondergebracht in het stadhuis van Leer. Op datzelfde moment verbleef Willi Herold, de Beul van Emsland, in een gasthaus in diezelfde stad. Om de burgemeester te imponeren nam Willi de gevangen over en hield een schijnproces in de achtertuin van het Gasthaus Schutzengarten. Binnen tien minuten werden alle vijf de mannen ter dood veroordeeld. Na het vonnis zijn ze afgevoerd naar een plek buiten de stad, waar ze na het graven van hun eigen graf, op 25 april 1945 zijn geëxecuteerd. Een dag na deze executie wordt Willi in Aurich opgepakt. Hij bekend alles, maar wordt per vergissing vrijgelaten. Hij vertrekt en pakt zijn oude leven weer op, maar na het stelen van een brood wordt hij opnieuw opgepakt door de Royal Navy. Hij wordt uiteindelijk ter dood veroordeeld en in november 1946 door middel van de guillotine gedood.

• educatief Der Hauptmann
• educatief Geschiedenis Kornelis Peter Fielstra
• educatief Gedenkplaat stadhuis
• educatief Oorlog- en verzetscentrum Groningen
• educatief Drama op de Eems
• educatief Op de weg van Liesel Aussel
• educatief Herdenkingszuil 'Route van vervolging' Leer
• educatief Oorlogsmonument Leer
• educatief 'Blik op vrijheid'
• educatief Lesmateriaal Terug naar Westerbork
• recreatief Kasteelpark Evenburg
• recreatief Miniatuurmuseum Leer
• recreatief Heimatmuseum
• recreatief Ontdek Leer

• Herdenken: Op 25 april 2013 is er een gedenkplaat voor de vijf verzetshelden geplaatst op het stadhuis van Leer. (zie onder bronnen: Gedenkplaat stadhuis)
• Herdenken: Op de plek van de executie van de verzetshelden is een gedenkplaat geplaatst. (zie onder bronnen: Gedenkplaat executieplaats)
• Overdenken: In 1936 vluchtte Liesel Aussel samen met haar familie naar Winschoten. Helaas ontkomt de familie niet aan deportatie en vertrekken ze vanaf kamp Westerbork naar Sobibor. (zie bronnen: Op de weg van Liesel Aussel). In de huidige tijd zijn in Nederland aangekomen vluchtelingen ook niet zeker van een permanent verblijf. Wat zou deze constante onzekerheid voor impact hebben op deze mensen?
• Overdenken: Educatief: Willi Herold vond bij toeval een kapiteinsuniform en misbruikte deze om tientallen mensen te vermoorden. Natuurlijk zijn er ook veel Duitse soldaten die geen keuze hadden en onder bevel gruwelijke misdaden moesten plegen. Vind jij dat alle daders even schuldig zijn?
• Overdenken: De laatste weken van de oorlog was het chaos in Duitsland. Voor een inzicht in deze chaotische situatie waarin de Duitse soldaten zich bevonden vind je een op waarheid gebaseerde film onder bronnen: Der Hauptmann.
• Herdenken: Op het station van Leer staat een herdenkingszuil 'Route van vervolging'. Je vindt hier portretfoto's, brieven en verhalen van mensen die rondom het traject zijn geboren en zijn gedeporteerd.
• Herdenken: Terwijl Bergen-Belsen al is bevrijd en grote delen van Nederland al hun vrijheid vieren, hebben de Duitse strijdkrachten het hier nog niet opgegeven. Langs de Eems wacht nog een zware strijd. Het getij van de Eems en haperende voertuigen maken het een zwaar gevecht, waarbij er aan beide kanten soldaten sneuvelen en verdrinken. Sta langs de oever van de Eems even stil bij de gesneuvelde soldaten die streden voor de vrijheid (Zie bronnen: Drama op de Eems).
• Overdenken: Het multimedia project ‘Blik op Vrijheid’ bestaat uit zes filmportretten van 10 minuten van mensen met een vluchtverhaal. De filmportretten beslaan een stuk politieke historie, vluchtgeschiedenis, opvang van vluchtelingen door de Nederlandse overheid in de afgelopen 80 jaar. Zie onder Bronnen: de link 'Blik op vrijheid'.
• Herdenken: Monument ter herdenking van de omgekomen en vermiste inwoners uit Leer in de Eerste en Tweede Wereldoorlog.
• Overdenken: Terwijl in Groningen de vrijheid al werd gevierd namen vijf verzetshelden een enorm risico om anderen mensen in veiligheid te brengen. Hoe solidair vind je dat Nederland is met mensen die nu niet in vrijheid kunnen leven?

• educatief Laat je meevoeren in de verhalen van 'Blik op vrijheid', Beginnend bij de Tweede Wereldoorlog en eindigend in het nu. Zie onder Bronnen de gelijknamige link.
• educatief Bekijk een of meerdere onderwerpen, die jou aanspreken, uit het Lesmateriaal van de Stichting Terug naar Westerbork. En neem deel aan activiteiten die worden voorgesteld. Zie onder Bronnen: de link 'Lesmateriaal Terug naar Westerbork'
• recreatief Voor de liefhebber is er in Leer een miniatuurmuseum (zie bronnen: miniatuurmuseum)
• recreatief Kasteel Evenburg is tussen 1642 en 1650 gebouwd door de Nederlandse kolonel (Baron) Erhard von Ehrentreuter van Hofrieth. Het kasteel is onlangs volledig gerenoveerd, nadat het tijdens de Tweede Wereldoorlog flink is beschadigd. Je kunt het kasteel nu onder begeleiding bezichtigen. Zie bronnen: Kasteelpark Evenburg
• recreatief In het Heimatmuseum staat de lokale geschiedenis van Oost-Friesland centraal (zie bronnen: Heimatmuseum)
• recreatief Meer recreatieve activiteiten in Leer: zie onder Bronnen de link 'Ontdek Leer'